Ova tvrđava predstavlja najznačajnije i najbolje, očuvano srednjovekovno utvrđenje na području Vojvodine i kao takva je imala značajnu upravnu, vojnu i versku ulogu kroz istoriju, a činila je i urbani nukleus za razvoj srednjovekovnog grada Bača, po kome je oblast između Dunava i Tise dobila ime. Kako su stanovnici ove opštine u jugozapadnom delu Bačke, pripadnici najrazličitijih naroda, svest o očuvanju spomenika koji je od strane ministarstva Kulture Republike Srbije, prepoznat kao veoma bitan i od neprocenjive važnosti, te kao takav uvršten u projekat „Put kulture – Tvrđave na Dunavu“, koji se sprovodi u okviru Uneskovog programa “Kulturno nasleđe jugoistočne Evrope – most ka zajedničkoj budućnosti”, još je veća.
Lokalitet na kome je tvrđava sagrađena, svedoči o dugom nizu vekova, korišćenja ovog prirodno odbranjivog terena, koji je svoju sudbinu vezao za reku Dunav, prirodnu granicu među narodima i civilizacijama. Materijalni ostci pronađeni tokom sistematskih arheoloških iskopavanja,jasno potvrđuju da je lokalitet na kome se nalazi srednjovekovna tvrđava u Baču sa predgrađem, u kontinuitetu bio naseljen od praistorije.
Prvi pomeni imena i događaja koji se uslovno mogu povezati sa ovim naseljem i tvrđavom, potiču iz vremena cara Justinijana. Bač se pominje u noveli iz 535. godine, u kontekstu stvaranja nove arhiepiskopije. Nastanak dela današnje tvrđave vezuje se za period od 1338. do 1342. godine, kada je kralj Karlo Robert Anžujski, ojačavao granice kraljevstva. Ovo je vreme uspona cara Dušana i međusobnih srpsko-ugarskih ratnih sukoba, što je kralj Karlo naveo u jednom pismu kao opasnost i razlog za preuzimanje radova na tvrđavi u Baču. Tvrđava je spolja izgledala, dobro utvrđena, moćna, lepo oblikovana i dominirala je plodnom bačkom ravnicom.
Donžon kula, najznačajniji objekat tvrđave, pravilne kvadratne osnove, danas predstavlja najsačuvaniji i najvelelepniji deo ovog srednjovekovnog kompleksa. Na vrednost tvrđave u Baču, ukazivali su istraživači, jos od 19. veka, a od 1948. godine ista je dobila status spomenika kulture, čime je otvoren put ka organizovanoj brizi za njeno očuvanje. Obnova i prateća istraživanja tvrđave u Baču, od 1958. godine, teku u kontinuitetu, sa kraćim ili dužim prekidima.U prvom period, vršena su arheološka iskopavanja, i planirana je potpuna obnova glavne Donžon kule, koja je u doba turske vladavine pretrpela velika oštećenja, koja je trebalo da bude korišćena kao muzej.
Posle kraće pauze treća obnova, započeta 2003. godine, najviše je doprinela revitalizaciji ovog objekta, koji pored svoje istorijske i materijalne vrednosti, na svojevrsan način, opštinu Bač promoviše u turističkom pogledu, a njenim građanima kroz manifestacije kao što su Dani evropske baštine i viteški Svibor turnir, predstavlja omiljeno mesto okupljanja. Od 2006. godine, aktivnosti na istraživanju, obnovi i popularizaciji, tvrđave sa podgrađem, odvijaju se u okviru, Razvojnog projekta integrativne zaštite nasleđa opštine Bač, “Vekovi Bača”, u koordinaciji pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture, “Petrovaradin”.
“Budućnost tvrđave u velikoj meri zavisi od dobro osmišljenih aktivnosti da se materijalni tragovi prošlosti, unaprede i koriste , u današnje vreme, kako bi se kao jasan kulturni i ekonomski kapital, preneli budućim generacijama, kao faktor održivog razvoja”, zaključili su u Fondu za očuvanje kulturno-istorijske baštine, “Vekovi Bača”. Mi pored ovoga možemo samo da napomenemo, da u Baču osim tvrđave, u okviru njihove Turističke organizacije možete posetiti i: Franjevački samostan, Tursko kupatilo, Manastir Bođani. Pa ko voli, nek’ izvoli.
***
POSTANI DOPISNIK! Ukoliko i ti želiš da postaneš dopisnik i pišeš o mladima iz svog kraja, prijavi se popunjavanjem kratkog formulara. Više informacija i link ka formularu ovde. Nije neophodno prethodno iskustvo, već isključivo entuzijzam i želja da se dobar glas o tvom kraju daleko čuje! Otvoreno za sve mlade od 15 - 35 godina.