Tweet
Dvojezični govornici imaju sve prednosti - bolje poslovne prilike, povećan stepen zapažanja, čak i zaštitu protiv demencije. Današnje novo istraživanje pokazuje da oni čak mogu da vide svet na različite načine u zavisnosti od jezika koji koriste.

FOTO: NY Times

Prevela: Milka Mitrović

U proteklih 15 godina zapažen je veoma veliki broj istraživanja o dvojezičnom umu, gde je većina dokaza pokazala jasne prednosti upotrebe više od jednog jezika. Prebacivanje sa jednog jezika na drugi deluje kao neka vrsta treninga za mozak, teranje mozga da bude fleksibilan.

Isto kao što redovnom vežbom vaše telo postaje lepše i snažnije, mentalno kontrolisanje dva ili više jezika pruža vašem mozgu prednosti prilikom zapažanja. Zahvaljujući ovakvoj mentalnoj fleksibilnosti čovek može da ima velike prednosti pogotovu kasnije u životu: tipični znaci kognitivnog starenja pojavljuju se kasnije kod dvojezičnih govornika – a početak degenerativnih poremećaja uslovljenih starenjem, kao što su demencija ili Alchajmerova bolest, odložene su kod dvojezičnih govornika u proseku za pet godina.

FOTO: ABC News

Nemci znaju gde idu

U istraživanju koje je nedavno objavljeno u časopisu Psihološka Nauka (Psychological Science), proučavani su nemačko-engleski dvojezični govornici, kao i jednojezični govornici, da bi se saznalo kako na osnovu različitih jezičkih struktura reaguju u toku eksperimenata.

Nemačko-engleskim govornicima pušteni su video klipovi događaja u kojima su bila neka kretanja, kao što je npr. žena koja ide prema kolima ili čovek koji vozi bicikl prema supermarketu, a onda je od njih traženo da opišu te scene.

Kada pokažete jednu takvu scenu jednojezičnom govorniku nemačkog jezika, on će nastojati da opiše radnju, ali i cilj radnje. Tako da će reći: „Žena ide prema svom automobilu“ ili „Čovek vozi bicikl prema supermarketu“. Jednojezični govornici engleskog jezika jednostavno bi opisali ove scene kao: „Žena hoda“ ili „Čovek vozi bicikl“, a da ne spomenu cilj radnje.

Shvatanje sveta od strane nemačkih govornika je holističko – oni gledaju na događaj kao na celinu – dok engleski govornici zumiraju događaj i fokusiraju se samo na radnju.

Lingvistička osnova ove tendencije deluje da je ukorenjena na način na koji su različiti gramatički alati smestili radnje u vreme. Engleski jezik zahteva od svojih govornika da gramatički obeleže događaje koji su u toku, obavezno primenjujući –ing morfemu: „Sviram klavir i ne mogu da se javim na telefon“ ili Svirao sam klavir kada je telefon zazvonio“. Nemački jezik nema ovo obeležje.

FOTO: Teddy Kids

Istraživanje govornika drugog jezika kao stranog pokazuje odnos između lingvističkog umeća u ovakvim gramatičkim konstrukcijama i učestalosti kojom govornici spominju ciljeve događaja.

U studiji je, tako]e, otkriveno da se ove ukrštene lingvističke razlike šire izvan same upotrebe jezika, do neverbalne kategorizacije događaja. Traženo je od engleskih i nemačkih jednojezičnih govornika da pogledaju seriju video klipova koji su prikazivali ljude kako šetaju, voze bicikl, trče ili voze kola. Gledanjem svakog seta od tri video zapisa, od ispitanika je traženo da odluče da li je scena sa dvosmislenim ciljem (žena hoda putem prema parkiranom automobilu) bila sličnija sceni sa jasno određenim ciljem (žena ulazi u zgradu) ili sceni bez cilja (žena hoda seoskim putem).

Nemački jednojezični govornici su češće povezivali dvosmislene scene sa scenama koje su orijentisane na cilj u odnosu na engleske jednojezične govornike. Ova razlika odražava jednu činjenicu u vezi sa jezičkom upotrebom: nemački govornici se više fokusiraju na moguće ishode radnji ljudi, a engleski govornici više pažnje obraćaju na samu radnju.

Promeni jezik i promenićeš shvatanje

Kada su dvojezični govornici bili u pitanju, delovalo je da su menjali ova shvatanja koja su bazirana na jezičkom kontekstu u kojem im je dat zadatak. Otkriveno je da su Nemci, koji tečno govore engleski jezik, bili fokusirani na cilj kao i bilo koji drugi izvorni govornik, kada su bili testirani na nemačkom u svojoj matičnoj zemlji. Međutim, slična grupa nemačko-engleskih dvojezičnih govornika testiranih na engleskom jeziku u Ujedinjenom Kraljevstvu bili su fokusirani na radnju kao izvorni govornici engleskog jezika.

U drugoj grupi nemačko-engleskih dvojezičnih govornika, stavljen je jedan jezik u prvi plan njihovih umova za vreme zadatka povezivanja video zapisa tako što su učesnici ponavljali nizove brojeva naglas na engleskom ili nemačkom jeziku. Skretanje pažnje sa jednog jezika automatski je dovodilo do toga da drugi jezik preuzme vođstvo.

Kada je „blokiran“ engleski jezik, dvojezični govornici su se ponašali kao tipični Nemci i dvosmislene video zapise su posmatrali orijentišući se na cilj. Kada je blokiran nemački jezik, dvojezični govornici su se ponašali kao engleski govornici i povezivali su dvosmislene scene i scene sa otvorenim krajem. Kada su ispitanici iznenađeni tako što je promenjen jezik brojeva koji su odvraćali pažnju na pola puta u eksperimentu, fokusiranje ispitanika na ciljeve nasuprot procesa promenio se odmah zajedno sa njim.

Ovi nalazi su u vezi sa drugim istraživanjem koji pokazuje različito ponašanje kod dvojezičnih govornika u zavisnosti od jezika kojim se govori. Izraelski Arapi više povezuju arapska imena kao što su Ahmed i Samir sa pozitivnim rečima u arapskom jezičkom kontekstu nego u hebrejskom, na primer.

Ljudi govore sebi da se osećaju drugačije kada koriste druge jezike koje znaju i da izražavanje određenih emocija nosi sa sobom različit emocionalni odjek u zavisnosti od jezika koji koriste.

Kada se govori o riziku, dvojezični govornici takođe donose racionalnije ekonomske odluke na drugom stranom jeziku. U suprotnosti sa svojim prvim jezikom, nedostaju urođene, pogrešno vođene, osećajne predrasude koje veoma utiču na to kako se gleda na rizike i prednosti. Tako da jezik koji govorite zaista može da utiče na način na koji mislite.

IZVOR: Mashable


Milka je vizionar boljeg društva u Srbiji.

Pročitajte i:

Ovo su vestine uspesnih komunikatora
Ovo su najtrazenije vestine kod diplomaca
Kako fizicko iskustvo djeluje na ucenje

***

Ovaj tekst nastao je našom željom da mladi koji žele da se oprobaju u prevođenju tekstova to iskustvo steknu i unaprede kod nas. Ukoliko želiš da budeš prevodilac u našem mladom timu CV uz jedan prevedeni tekst, sa izvornim, pošalji na [email protected] sa naznakom Prijava/Prevodilac. Otvoreno za sve od 15 do 35 godina. Prijem novih članova vršimo do svakog prvog dana u mesecu.
Želim povremeno da dobijam mejlove od portala o vestima, najnovijim konkursima i aktivnostima OVDE

Odricanje od odgovornosti

Tweet
Komentari

VESTI