Tweet

Autor: Aleksa Jovanović

Savamala je deo Beograda koji je zanimljiv i značajan sa više aspekata: pre svega istorijski, kao deo grada koji je zamišljen da bude centar, zatim kao devastirano područje koje iako je na vodi važi za zagađen i sivi deo grada, i naravno sa aspekta njegove revitalizacije koja je ovih dana u žiži zahvaljujući Mikser festivalu koji mu je dao nove boje.

Nesuđeni centar grada, nikada to nije postao sticajem istorijsko-političkih, a i prirodnih okolnosti. Naime, radi se o nekada močvarnom terenu koji je na niskom nivou u odnosu na reku Savu, i iako je između dva rata isušen nasipanjem zemlje i peska, problem poplavi nije rešen i poslednje su se dogodile 1984. i 2006. godine.

Inicijalni urbani razvoj dogodio se zahvaljujući knezu Milošu Obrenoviću koji je najpre sa Dunava pristanište preselio na obalu Save, a zatim tu i sazidao kuće i dućane za stanovništvo koje se bavilo trgovinom. Kasnije je krenula izgradnja prvih institucija kao što su Ministarstvo finansija, Velika kasarna i Vazesenska crkva, a istim stopama krenuo je i knez Milan koji je podigao Državni savet, odnosno Narodnu skupštinu na uglu tadašnjih ulica Kneza Miloša i Kraljice Natalije.

Razvoj železnice, prve železničke stanice i prvog železničkog mosta na Savi, bile su značajne promene i saobraćajna infrastruktura svoj preporod doživljava upravo u tački gde je sagrađena prva tramvajska pruga koja je išla ka Vračaru i Slaviji. Savamala je bila prvi trgovinski centar, gde su se razvili ekonomija i bankarstvo i gde je lokalno stanovnisto poboljšalo svoj standard, i jedan od tada najelitnijih delova grada.

Međutim nakon Drugog svetskog rata dolazi do stagnacije i proparanja. Kao najlogičnije objašnjenje nameće se socijalistička vlast koja nije bila ekološki osvešćena niti je ulagala u infrastrukturu, i imala je posebnu dozu rezerve prema svemu što u sebi nosi odlike progresa i konzumerizma i ne uklapa se u totalitarni obrazac sivila i jednostavnosti – pa tako i prema nekada elitnoj Savamali.

Može se reći da se do skoro ništa nije ni primenilo i da spomenuti deo Beograda i dalje ima imidž tranzitnog mesta na kome se niko ne zadržava, već svi tuda prolaze na putu ka čistijim i lepšim delovima prestonice. Ipak, stvari su se okrenule – Savamala je danas magnet za mlade ljude, umetnike i arhitekte i ušla je u fazu ekološkog, urbanog i kulturnog progresa. Stručnjaci su odavno primetili da kultura može biti i da jeste u službi ekonomije, a u gradskom prostoru to se manifestuje revitalizacijom nekada zapuštenih i sivih, industrijskih zona i prostora. Isti se prepoznaju kao prostori za kulturnu potrošnju, i kulturni (uglavnom alternativni) sadržaji se premeštaju u njih i oko njih.

Na primeru Beograda ova tendencija se realizuje zahvaljujući Mixer festivalu i kada se danas govori o Savamali, to je gotovo uvek u kontekstu simbioze ovog dela grada i Mixer-a. Mladi ljudi okupili su se sa idejom da povežu svoja kreativna rešenja i naprave konkretne korake ka uspostavljaju dijaloga između savremenih globalnih trendova i domaće i regionalne prakse kada su u pitanju afirmacija kulturne industrije i kreativne ekonomije. Tako je nastao festival koji je Savamalu obojio galerijama, izložbama, koncertima i performansima i uspeo da sve ljubitelje kulture, umetnosti i noćnog života privuče, zadrži i prenese im kosmopolitski utisak.

Tweet
Komentari

VESTI