Sremska Mitrovica - Čuvar duha Rimske imperije

Sremska Mitrovica, danas moderan gradić, administrativni centar Srema, sa oko 40 000 stanovnika, nekada je nosila ime Sirmijum i bila jedna od četiri prestonice Rimskog carstva. U vreme vrhunca moći u Sirmijumu je živelo 100 000 duša. Čak deset rimskih careva je rođeno u okolini Sirmijuma. Po nekim izvorima Marko Aurelije je umro tu, a ne, kako se tvrdi, na teritoriji današnjeg Beča.

Cela Sremska Mitrovica leži na ostacima starog Sirmijuma, pa se svuda po gradu nalaze iskopine koje svedoče o veličini i moći nekadašnje rimske prestonice. Na teritoriji grada otkriven je veliki broj arheoloških lokaliteta. Interesantno je da se ispod grada nalazi hipodrom koji je jedini neiskopani hipodrom na svetu, a koji je ujedno i najveća građevina antičkog Rima koja se nalazi van Italije.

Najznačajnije arheološko nalazište je Carska palata, građevina stara 17 vekova, čiji podovi su ukrašeni mozaicima i freskama. Natkrivanje ovog objekta završeno je 2009. godine.

Na drugim lokalitetima pronađeni su ostaci javnih kupatila, trgovačkih četvrti, raskošnih vila, nekropola, kao i Jupiterovo svetilište sa 83 žrtvenika, što ga čini drugom po veličini na svetu. Sunčani sat, sa prikazom boga Atlasa, naručio je bogati trgovac kao svoj nadgrobni spomenik, a interesantno je da svako ko želi da vidi koliko je sati mora prvo da pročita ime trgovca.

Zbog brojnih nalazišta mitrovčani vole da se šale kako “ne smeju ni drvo u dvorištu da posade, jer ako malo dublje zakopaju naići će na ostatke Sirmijuma, pa će im arheolozi od dvorišta napraviti arheološki lokalitet”.

Pronađeni su, takođe, i ostaci akvedukta-sistema vodovoda kojim je grad snabdevan pijaćom vodom sa fruškogorskih izvora. Poslednji ostaci akvedukta su uništeni početkom 20. veka kada je građen put za Manđelos. Ovaj akt lokalnih vlasti naveo je Ignjata Junga, čuvenog mitrovačkog arheologa da iz protesta napusti grad i nikada se više u njega ne vrati.

O značaju arheoloških nalazišta za kulturnu baštinu svedoči činjenica da je sedamdesetih godina prošlog veka jugoslovenskim vlastima grupa američkih arheologa ponudila da o njihovom trošku sagrade grad na drugoj lokaciji, a da teritoriju tadašnjeg grada pretvore u arheološko nalazište. Predlog je bez razmatranja odbijen.
Sirmijum je bio poznat i po kovnici novca i zlatnih poluga koju je osnovao Konstantin Veliki. Petnaest poluga teških i do pola kilograma, koje su otkrivene krajem 19. veka u Rumuniji, čuvaju se u muzejima širom sveta.

Postoji legenda koja kaže da je ulaz u Sirmijum krasila zlatna kapija sa po jednim lavom sa svake strane. Kapija do sada nije pronađena i to ne da mira lovcima na blago. Po verovanju ona se nalazi na dnu reke Save negde ispod današnjeg pešačkog mosta.

***

POSTANI DOPISNIK! Ukoliko i ti želiš da postaneš dopisnik i pišeš o mladima iz svog kraja, prijavi se popunjavanjem kratkog formulara ovde. Nije neophodno prethodno iskustvo, već isključivo entuzijzam i želja da se dobar glas o tvom kraju daleko čuje! Otvoreno za sve mlade od 15 - 35 godina.

Odricanje od odgovornosti