Uvod u NVO

Nevladin ili “treći sektor” jedan je od najbrže rastućih u Srbiji. Trenutno je registrovano oko 15,000 nevladinih organizacija u našoj zemlji i samo ta brojka nam govori koliko su nevladine organizacije i delatnosti kojima se bave raznovrsne. Prema vrsti aktivnosti i ciljevima udruživanja, nevladine organizacije ili udruženja građana mogu biti sve od religijskih organizacija poput Srpske pravoslavne crkve, do humanitarnih organizacija kao što je Crveni Krst, think-tank organizacija, kulturno-umetničkih društva, obrazovnih i istraživačkih organizacija, organizacija za zaštitu ljudskih prava, društva i pokreta za zaštitu prirodne sredine, sportskih klubova, omladinskih i studentskih udruženja, organizacija za izgradnju lokalne zajednice, strukovnih i profesionalnih udruženja, organizacija kulture i umetnosti, organizacije izbeglica i raseljenih lica, itd. Građani imaju različite interese i motive, a nevladine organizacije služe tome da grupa građana na nestranački, nekomercijalan i nepolitički način te interese i motive ostvari ili doprinese rešavanju raznolikih društvenih problema.

Od 2002. do 2007. godine, Evropska unija podržala je nevladin sektor sa 60 miliona evra kroz donacije različitim projektima, a od 2007. do 2013. očekuje se da će taj iznos biti skoro 1,5 milijardi evra. Iz državnog budžeta se godišnje nevladinim organizacijama uplati skoro 100 miliona evra godišnje za realizaciju različitih projekata – u 2010. godini nevladinim organizacijama dodeljeno je 47 miliona evra iz republičkog budžeta, a iz budžeta lokalnih samouprava 46 miliona. Osim EU i države kao najvećih donatora, postoji još veliki broj međunarodnih fondacija i razvojnih agencija koje pomažu jačanje civilnog društva u procesu odlučivanja u Srbiji i ostvarivanje interesa građana kroz njihovo delovanje kao što su USaid, CIDA, SIDA, GTZ, itd. Pregled svih konkursa koji su trenutno otvoreni za udruženja građana možete naći u našem odeljku Konkursi.

Prema novom Zakonu o udruženjima građana [Zakon] iz 2009. godine, osnovni uslovi za osnivanje udruženja građana su tri zainteresovana građana i uplaćena taksa od 1.750 dinara za registraciju udruženja. Korak-po-korak vodič za osnivanje udruženja možete naći ovde. Prema gore navedenom Zakonu, nevladine i neprofitne organizacije dele se u dve grupe: na udruženja građana i fondacije ili zadužbine. Mada su ove dve grupe organizacija slične, pre odlučivanja za osnivanje jedne ili druge treba znati koja su njihova različita zakonska prava i obaveze. Više o tome možete naći u našim tekstovima Finansiranje nevladinih organizacija [Finansiranje] i Definicije udruženja, fondacije i zadužbine [Definicije]